KiVa
KiVa is een preventief, schoolbreed programma gericht op het versterken van de sociale veiligheid en het tegengaan van pesten op basisscholen.
KiVa zet in op positieve groepsvorming en stimuleert de sociale vaardigheden en de sociaal emotionele ontwikkeling van kinderen. Daarmee worden de sociale veiligheid en het pedagogisch klimaat op school verbeterd. Binnen KiVa ligt de nadruk op de groep als geheel en dus niet op specifieke individuen. Samen maken we er een fijne school van!
Schoolbreed
KiVa is een schoolbreed programma gericht op leerlingen, leerkrachten, schooldirectie en ouders. Het bestaat uit een combinatie van interventies. Op schoolniveau zorgt KiVa voor een respectvolle cultuur waarin positief gedrag de norm is. Op klassikaal niveau biedt KiVa ondersteuning voor klassenmanagement. Op individueel niveau wordt gewerkt aan de sociale vaardigheden en de sociaal emotioneel ontwikkeling.
Groepsgericht
Binnen KiVa ligt de nadruk op de groep als geheel en niet op individuen zoals pesters en/of slachtoffers. Álle groepsleden zijn er gezamenlijk verantwoordelijk voor dat iedereen met plezier naar school gaat. Oftewel: ‘Niet iedereen is er verantwoordelijk voor dat er problemen in de groep zijn, maar iedereen is er wél verantwoordelijk voor dat die problemen worden opgelost en voorkomen’.
Leerdoelen staan centraal
KiVa werkt vanuit leerdoelen, waarbij de leerlingen het uitgangspunt zijn. Binnen elk thema staat een aantal leerdoelen voor de leerlingen centraal. In ieder thema worden werkvormen en oefeningen aangedragen waarmee de leerdoelen worden behaald.
De werkvormen in de handleidingen zijn overigens een (hulp)middel en dus geen doel op zich. Als een leerkracht zelf leuke werkvormen, oefeningen of projecten kent waarmee de leerdoelen ook worden behaald, dan biedt het programma dus de vrijheid om die in te zetten. KiVa biedt in dat geval structuur. Op die manier werkt iedereen vanuit zijn of haar eigen kracht!
Verschillende werkvormen
Het programma kent allerlei werkvormen: klassikale gesprekken, gesprekken in tweetallen of kleine groepen, maak- of doe-opdrachten, visualisatie-oefeningen, boeken- en leestips, etc. Op die manier kan de leerkracht een werkvorm kiezen die op dat moment bij hem/haar én bij de groep past: er is voor elk wat wils.
De KiVa-monitor
Op KiVa-scholen vullen leerlingen twee keer per jaar een digitale vragenlijst in: de KiVa-monitor. De vragen gaan onder meer over welbevinden, sociale veiligheid, pesten en (vriendschaps)relaties in de klas. Nadat de leerlingen de vragenlijst hebben ingevuld, krijgen de leerkrachten een rapport van hun groep met sociogrammen. Met het groepsrapport krijgen zij een helder beeld van hoe hun groep in elkaar steekt, zodat zij hun handelen daarop kunnen aanpassen.
Daarnaast levert KiVa een rapport met trends en ontwikkelingen op schoolniveau. Deze levert informatie op waarmee beleid kan worden ontwikkeld, getoetst en verbeterd.
Wettelijke verplichting en onderwijsinspectie
Met de KiVa-monitor voldoen scholen aan de wettelijke verplichting voor het monitoren van de sociale veiligheid. Vanuit KiVa kunnen we – met toestemming van de school – de schoolgemiddelden bij de Onderwijsinspectie aanleveren. Scholen hoeven in dat geval verder niets meer te doen; ze worden volledig ontlast.
Methode ontwikkelaar
Rijksuniversiteit Groningen Afd. Sociologie
Website
Uitvoering
papier en digitaal
Reviews
3% van de aangesloten scholen bij de SLRO gebruikt KiVa bij Sociaal-emotionele ontwikkeling. Gemiddeld geven zij als waarderingscijfer 3,9 sterren.