PRIMA

De PRIMA-aanpak is een erkende schoolbrede aanpak om pesten op basisscholen te voorkomen en verminderen en bestaat uit vier kernonderdelen: lessenserie voor groep 1 t/m 8, de pestmeter voor leerlingen, een e-learning voor schoolpersoneel en PRIMA-begeleiding.

Aanvullende materialen zijn handelingsadviezen voor pestsituaties voor leerkrachten. De PRIMA-aanpak is gebaseerd op wetenschappelijke inzichten hoe pesten effectief aan te pakken. De PRIMA aanpak pakt pesten op school op meerdere niveaus aan (school, groep en individueel niveau). De PRIMA-aanpak heeft verschillende gunstige effecten op pestsituaties.
Leerkrachten beoordeelden vooral de lessenserie goed, namelijk als goed toepasbaar en inhoudelijk sterk. Deze werd ook het meest ingezet. De pestmeter was beknopt en goed toepasbaar en de handelingsadviezen bruikbaar en nuttig. Verbeterpunten liggen vooral bij de e-learning en training.

Doelgroep

Einddoelgroep: Leerlingen in groep 1 t/m 8 van het reguliere basisonderwijs in Nederland.
Intermediaire doelgroepen zijn:

• Leerkrachten in het reguliere basisonderwijs in Nederland;
• Schooldirectie;
• Overige personeelsleden van de school;
• Ouders.

Doel

Einddoel is zorgen voor een pro-sociaal en veilig schoolklimaat. Subdoelen met betrekking tot pestgedrag:

• voorkomen door sociaal gedrag te stimuleren, ouders te betrekken en het groeps- en schoolklimaat te versterken;
• beter signaleren door pestgedrag actief te onderzoeken en te monitoren;
• stoppen door onmiddellijk in te grijpen wanneer het wordt gesignaleerd of wanneer leerling pestgedrag meldt.

Aanpak

Activiteiten vinden plaats op drie niveaus, minimaal twee jaar lang:

• Schoolniveau, o.a. PRIMA-begeleiding, aanstellen van PRIMA-coördinator, invoeringsplan en gedragscode opstellen, e-learning volgen;
• Groepsniveau, o.a. afnemen van pestmeter leerlingen, opstellen van groepsafspraken over pesten en volgen van lessenserie;
• Individueel niveau: maatregelen nemen om pesten te stoppen, o.a. door werkwijze (handelingsadviezen) bij pestincidenten).

Materiaal

Bij de PRIMA-aanpak horen verschillende materialen:

• Lessenserie voor leerlingen (lesboekjes voor leerlingen, bijbehorend filmmateriaal en handleidingen voor leerkrachten);
• E-learning voor leerkrachten en overig schoolpersoneel;
• Pestmeter voor leerlingen (digitaal);
• Handelingsadviezen.

Onderzoek

Vooral de lessenserie werd goed beoordeeld (goed toepasbaar en inhoudelijk sterk) en is ook het meest ingezet. De pestmeter was volgens leerkrachten beknopt en goed toepasbaar en de handelingsadviezen bruikbaar en nuttig (maar niet zo urgent). De e-learning moet beknopter en relevanter worden. De training was duidelijk en leuk, maar kan nog beter aansluiten op de PRIMA-aanpak.

Effectonderzoeken

Onderzoek uit 2019 liet gunstige effecten van de PRIMA-aanpak zien op het aantal genoemde slachtoffers, genoemde aanmoedigers en genoemde buitenstaanders. Onderzoek uit 2018 toonde gunstige effecten aan op het aantal kinderen dat als gepest werd bestempeld door andere kinderen, zelf gerapporteerd pesten en depressieve gevoelens.