Interview over ‘Verbinding, bewustwording en regie’

Een gesprek over doelstelling en strategie van de SLRO met projectleider Jan Vreeken, voorzitter Adri Verweij en bestuurslid Anton Mauritz.

‘Ha Jan, wordt de SLRO nu ook uitgever?’ ‘Ik kreeg een factuur van jullie voor Taal actief én een verzoek om een vrijwillige bijdrage. Is dat niet dubbelop?’ Het zijn twee voorbeelden van vragen die projectleider Vreeken weleens krijgt. “Om misverstanden direct de wereld uit te helpen: het antwoord op beide vragen is ‘nee’. Maar ik snap dat er soms onduidelijkheid is, want onze aanpak kan per casus verschillen. We vertellen daarom hier graag meer over onze handel en wandel.”

Vreeken: “De SLRO draagt zorg voor de ontwikkeling van leermiddelen voor het christelijk onderwijs op reformatorische grondslag. Hoe we dat precies doen, laat zich niet met een schaartje knippen. We zoeken bij elke vraag om een leermiddel naar wat de beste route is. Maar de grote lijn is helder: we gaan voor verbinding, bewustwording en regie.”

Tussenpersoon

Om de positie van de SLRO duidelijk te maken, gaan we eerst even terug in de tijd.
Verweij: “In het christelijk-reformatorisch onderwijs is er altijd al veel aandacht geweest voor verantwoorde leermiddelen. Er zijn in de loop der jaren veel initiatieven geweest om zelf lesmethodes te ontwikkelen. Daarbij waren er ups en downs. Bij gebrek aan regie konden er vergelijkbare projecten naast elkaar lopen, zonder dat men het van elkaar wist. De kosten liepen op en hoewel er veel energie in de projecten gestoken werd, viel de onderwijskundige kwaliteit soms tegen. Dat was niet goed voor het imago van eigen methodes.

Hoe we ons werk precies doen, laat zich niet met een schaartje knippen.

Uiteindelijk wilde men de switch maken van uitgeven in eigen beheer naar samenwerken met reguliere uitgevers van leermiddelen. En hier komt de SLRO in beeld. Onze stichting is – op gezamenlijk initiatief van de VGS en de VBSO – in het leven geroepen om het christelijk-reformatorisch onderwijsveld en de uitgeverswereld aan elkaar te verbinden en de belangen van ons onderwijs in de uitgeverswereld te behartigen.”

Pro-actief

De SLRO geeft dus geen methodes uit, maar is tussenpersoon en zorgt voor afstemming en regie. Vreeken: “Daarbij gaan we vraaggericht en pro-actief te werk. We wachten niet af waar uitgevers mee komen, maar formuleren zelf welk materiaal de scholen willen hebben. Dat doen we samen met klankbordgroepen of meeleesgroepen bestaande uit leerkrachten vanuit de scholen en met experts van Driestar educatief en KOC. Vervolgens zoeken we daar een uitgever bij. Daarnaast proberen we via lobby seculiere methodes meer verenigbaar te maken met onze identiteit, zodat we ermee uit de voeten kunnen of achteraf minder hoeven aan te passen.”

Mauritz: “In Nederland hebben we vrijheid van onderwijs. Het christelijk-reformatorisch onderwijs  heeft er dus ook gewoon recht op zich te laten horen. We hebben ook iets moois te vertellen.
Bij grote uitgevers lopen we er nu tegenaan dat ze maatschappelijke ontwikkelingen als seksuele diversiteit en genderdiversiteit een plek willen geven in hun methodes. Dat maakt het lastiger om samen te werken. Maar er zijn ook uitgevers die er juist voor ons willen zijn.”

Ideaal

Scholen zijn vrij in hun keuze om leermiddelen die de SLRO laat maken wel of niet af te nemen. Verweij: “We trekken natuurlijk wel graag samen op. We proberen ook binnen het onderwijsveld een verbinder te zijn. Op het totaal aantal scholen in Nederland zijn onze scholen een klein clubje. We hebben elkaar nodig om dingen voor elkaar te krijgen en kwalitatief goed christelijk onderwijs in stand te houden.”

We proberen binnen het onderwijsveld een verbinder te zijn.

Het ideaal van de SLRO is dat er voor alle vakken op de basisschool christelijke leermiddelen komen, maar de prioriteit ligt bij de vragen die het meest urgent zijn. Een eerste behoefte die de SLRO heeft ingevuld, was die aan handvatten voor het vormgeven van het burgerschapsonderwijs. Vreeken: “Hiervoor hebben we een leerlijn laten ontwikkelen door Driestar educatief en KOC. Deze is inmiddels opgeleverd en het scholenveld is er content mee.”

Taal actief

Ook was de SLRO vanaf het begin betrokken bij de totstandkoming van Taal actief 5 voor de christelijke school. Deze taalmethode is een gereviseerde versie van Taal actief 5 van Malmberg. Groen educatief heeft samen met een team van leerkrachten en onderwijsadviseurs van Driestar educatief en KOC de oorspronkelijke methode passend gemaakt voor de christelijke school. De visie van de SLRO op christelijke leermiddelen was daarbij het kader.

De SLRO heeft ook de verkoop van Taal actief 5 voor de christelijke school op zich genomen. Mauritz: “Uitgevers verkopen en leveren hun boeken meestal via de schoolboekhandel. Doordat de SLRO nu fungeert als verkoopkanaal, is die schakel niet nodig. Op die manier besparen we voor de scholen flink wat kosten. De prijs van de methode is nu vergelijkbaar met die van de reguliere uitgave.”

Doordat de SLRO voor Taal actief 5 voor de chr. school fungeert als verkoopkanaal besparen we de scholen flink wat kosten.

Ook de factuur voor Taal actief ontvangen de scholen van de SLRO. “Er komen weleens vragen van scholen die kort na elkaar een factuur voor Taal actief en een ‘bedelbrief’ van ons krijgen”, vertelt Vreeken. “Maar de opbrengsten van Taal actief sluizen we door. Die zijn gewoon voor de uitgever. De SLRO krijgt alleen een kleine vergoeding voor de onkosten. De SLRO kan zich inmiddels deels bedruipen met betaalde dienstverlening, maar we hebben de donaties van scholen, kerkenraden, ondernemers en particulieren de komende jaren nog hard nodig om ons werk te doen.”

Muziek

Voor muziek was er bij de scholen behoefte aan een nieuwe methode. De SLRO heeft hiervoor een leermiddelontwerp (LMO) laten maken. Mauritz: “Vanwege de kleine afzetmarkt stond niemand te springen om de methode uit te geven. Gelukkig wilde Driestar educatief uiteindelijk de stap zetten, maar we zullen zelf ook een investering moeten doen. Dat doen we dan echter namens de scholen, om het project realiseerbaar te krijgen, niet als uitgever.

Uitgeven is een vak en niet het vak van de SLRO. Wij kunnen niet de hele verantwoordelijkheid dragen voor een methode. We willen bovendien geen concurrent worden van uitgevers, want op andere momenten hebben we juist de samenwerking nodig.”

We doen het namens de scholen, om projecten realiseerbaar te krijgen.

Op de rol

Voor de komende periode staan onder andere digitale geletterdheid, sociaal-emotionele ontwikkeling en geschiedenis op de rol. Vreeken: “Scholen worstelen met de vraag hoe ze invulling moeten geven aan de nieuwe kerndoelen digitale geletterdheid. De SLRO wil hier een leerlijn voor laten maken. We kijken of we die kunnen integreren in de tak Digitaal van de Leerlijn Burgerschap.  De route voor sociaal-emotionele ontwikkeling wordt waarschijnlijk eenzelfde als we gelopen hebben bij muziek: eerst een leermiddelontwerp (LMO) maken en vervolgens kijken wie de methode wil maken.

In het kader van bewustwording belegt de SLRO daarnaast op D.V. 14 maart 2025 een congres waarop ze met stakeholders in gesprek wil gaan over de meerwaarde van christelijke leermiddelen. Verweij: “De kloof tussen Bijbelse manieren van leven en denken en die in de samenleving wordt steeds groter. Dat zie je ook terug in seculiere lesmethodes. Een christelijke leraar is essentieel voor de vorming van leerlingen, maar hij of zij moet ook verantwoorde leermiddelen in handen hebben.”